Annie en Rini van Charlois op voedseljacht in Hongerwinter

5 May 2021, 17:35 uur
Rotterdam & Regio
mainImage

Verhalen van onvoorstelbare ontberingen in de Hongerwinter 1944/1945 zijn in allerlei opzichten en verschrikkingen vastgelegd in persoonlijke herinneringen. Maar ze worden ook bewaard en gekoesterd in musea. Het verhaal van de dappere schoonzussen Annie en Rini van der Meulen is nieuw. Het dateert van januari 1945 toen ernstige honger een enorme nood was, vooral in de grote steden.

Ze begonnen vanuit de Zuidhoek en de Carnissebuurt aan een gewaagde en soms ook hachelijke fiets- en voetreis naar Drenthe en Overijsel. De gruwelijk kou was hun minder aangename en beslist niet vriendelijke partner, met daarnaast nog eens de vrees of hun bepaald niet nieuwe fietsen het zouden volhouden.

Toch begon het in dikke kleding gestoken duo goed gemutst aan hun avontuurlijke bedeltocht naar het onbekende. Onderweg kregen de kranige vrouwen af te rekenen met nare mensen en nukkige boeren, maar ook met fijne mensen die begrip hadden voor hun zelfgekozen opdracht. Die was: eten verkrijgen, het gaf niet wat of hoe, als het maar consumeerbaar was. Met vol beladen fietsen stapten ze na twaalf dagen weer door de voordeur.

Niemand wist dat Annie van der Meulen een dagboek had bijgehouden. Veertig jaar na de bevrijding kwam ze er in 1985 mee op de proppen en dat was het begin van een nieuw en belangrijk stukje Rotterdamse oorlogsgeschiedenis.

Op 18 mei 2018 begonnen auteur/journalist Rein Wolters en vriendin Sjaan Horeweg aan een vakantiecruise met het motorschip Rotterdam richting Noordkaap. Onderweg maakten ze kennis met tientallen fans/lezers van het gratis magazine voor de 50-plusser, De Oud-Rotterdammer. Een van de 1600 reisgenoten was Edith van der Meulen uit Apeldoorn. Zij vertelde van aantekeningen die ze had van haar overleden moeder, Annie, dus van een van de drie verschrikkelijke voedseltochten die ze op een gammele fiets en lopend maakte in de Hongerwinter 1944/1945 naar Drenthe en Overijssel.

Edith stelde deze beschikbaar en het resulteerde in tien achtereenvolgende paginavolle publicaties in de tweewekelijks verschijnende De Oud Rotterdammer. Eindredacteur Fred Wallast en hoofdredacteur Peter Schilthuizen werkten spontaan mee aan het vastleggen van dit brokje Rotterdamse geschiedenis. Zonder hen was het boekje ‘Annies barre tocht in de Hongerwinter’ er nooit gekomen.

Het boekje geeft niet alleen aan dat Nederland door vijf onmenselijke jaren (10 mei 1940 - 5 mei 1945) is gegaan, maar  is ook een geschiedkundig hulpmiddel voor les op school, voor senioren die herinneringen willen ophalen en voor jongere mensen met historische interesse voor de geschiedenis van Rotterdam.


Het is voor Rein Wolters het 57ste boek dat hij schreef en in enkele andere gevallen aan heeft meegewerkt. Dankbaar verwijst de auteur naar de belangeloze hulp van Joop van der Hor (uitgeverij MediatHor, auteur, presentator, organisator), Jean-Philip van der Zwaluw (corrector, eindredacteur, auteur) en Ferry Fikkers (beeldkunstenaar, opmaker). Het trio heeft vele tientallen pro deo uren meegewerkt en -gedacht binnen het na-traject voor dit boek. Zonder hen was het nimmer gelukt.

Er kwamen verzoeken om de DOR-verhalen te bundelen. Daaraan is voldaan en het boekje - 76 pagina’s + bijzondere foto’s en illustraties kost 14,95 euro. Het is na 8 mei verkrijgbaar bij [email protected]